2019

Reisverslag februari 2019

Na 3 jaar gingen Hans en Ton weer een bezoek brengen aan de missiepost van Pater Bruno.

Een bezoek waar Hans erg naar uitkeek. Zijn laatste bezoek was in februari 2012 en toen Pater Bruno er nog actief werkzaam was. Na een val van een ladder, januari 2014, heeft zijn herstel en revalidatie jaren geduurd. Vanaf begin 2016 was het voor Hans weer mogelijk om te reizen. Alles was geregeld voor een bezoek in november 2016 aan Mozambique. Door complicaties na een operatie in oktober moest Hans helaas zijn reis annuleren. Voor hem is toen Stefan de Frankrijker samen met Ton mee gegaan. Nu het voor Hans weer mogelijk was hebben we voor 2019 weer plannen gemaakt voor een bezoek. Deze keer gingen Elly en Trudie ook mee. Zij waren in 2008 voor het laatst in Morrumbene geweest en waren ook erg benieuwd hoe het daar nu allemaal gaat. Gelukkig werden wij de afgelopen jaren wel regelmatig op de hoogte gehouden over de ontwikkelingen via e-mails door Diamantino. Ook stuurde hij ons af en toe foto’s. Maar het zelf ter plaatse zien, voelen en bespreken is toch anders.

Woensdag 16 oktober vlogen we naar Johannesburg, Zuid-Afrika. De volgende dag brachten we een bezoek aan de kwekerij van de familie van Geest (LVG Plants) in Krügerdorp.

Vrijdag 18 oktober gingen we naar de kwekerij Malanseuns van de familie Malan. Aan het eind van de middag vertrokken we richting Bela Bela naar de Game Farm Lumarie van Jacques en Carolien Malan. Zaterdag en zondag maakten we een aantal game drives en genoten we van de farm en de prachtige wilde dieren. Ook genoten we van hun gastvrijheid en kwamen werkelijk niets te kort. De braai kreeg nauwelijks tijd om af te koelen. Zondagmiddag namen we afscheid van de familie Malan en zijn met de auto naar een Guest House in Pretoria gereden.

Maandag 21 oktober vertrokken we naar Maputo, de hoofdstad van Mozambique. Na een korte lunch in Nelspruit arriveerden wij rond 15:00 uur bij de grensovergang Ressano Garcia. In al die jaren was er hier nog niets veranderd. Het was er nog steeds één vieze bende en grote chaos, met hordes mensen die van alles proberen te verkopen. In eerste instantie probeerden we zelf onze zaken te regelen en onze documenten in orde te maken. Maar in deze corrupte omgeving is dat geen gemakkelijke taak. Uiteindelijk moesten we toch weer zwichten en hebben een runner benaderd om het voor ons te regelen. Uiteraard moest daar flink voor betaald worden. Een gedeelte voor de runner zelf en een gedeelte voor de ambtenaren achter het loket. Al met al konden we na een uur onze reis voortzetten en arriveerden we eind van de middag in ons hotel in Maputo. De volgende ochtend vertrokken we naar het stadje Maxixe. Een flinke reis van 500 km en ca. 7 uur rijden. Onderweg, net buiten Maputo, zagen we een groot nieuw gebouw. Dit bleek een nieuwe Heineken bierfabriek te zijn die maart 2019 was geopend. Gelukkig was de weg op een paar kleine stukken na heel goed om te rijden. Halverwege onze reis zijn we gestopt in de stad Xai-Xai voor een snelle lunch. Aan het einde van de dag kwamen we aan in ons eenvoudige hotel in Maxixe. Dit hotel was nieuw voor ons en hierdoor was het niet meer nodig om helemaal naar Barra Lodge te rijden. Vanaf de hoofdweg was dit altijd een extra rit van 1 uur. De volgende dag scheelde het ons ook weer 1 uur reistijd naar de pater.

Woensdag ochtend kwamen we al op tijd aan in de missiepost in Morrumbene. We werden enthousiast ontvangen door Pater Pedro en Diamantino. Het viel ons op dat er bij hun nog niets veranderd was. Het gebouw en de woonruimte was nog steeds hetzelfde en even sober. Tijdens de koffie bespraken we de ontwikkelingen in Mozambique en bij hun in Morrumbene. Er zijn onlangs verkiezingen geweest maar de verwachting is dat dit helaas geen veranderingen zal brengen. President Nyosi zal wel herkozen worden en met zijn partij FRELIMO die al sinds 1975 aan de macht is zal het niet leiden tot veranderingen en verbeteringen. Het gaat de laatste jaren economisch slecht met het land met als eerste oorzaak een groot corruptieschandaal in 2013. Dit kwam in 2016 naar buiten en sindsdien geeft de Wereldbank en het AMF geen financiële steun meer waardoor het land economisch achteruit holt. De salarissen voor de mensen blijven gelijk terwijl voedsel en andere producten alsmaar duurder worden. Voor de bevolking wordt het leven steeds moeilijker. Het minimum salaris is slechts ca. 100 Euro per maand. De wisselkoers in 2015 was 40 Meticals voor 1 Euro en nu 70 Meticals.

Pater Pedro vertelde dat hij 2018 in Italië is geweest en daar Pater Bruno heeft bezocht. Hij heeft hartproblemen maar dankzij 2 operaties en het plaatsen van stents is zijn gezondheid nu redelijk goed. Pater Pedro zelf is 61 jaar oud en is al 13 jaar werkzaam in Morrumbene. Zijn contract loopt over 2 jaar af maar hij wil graag nog langer blijven. Hij wordt de laatste tijd geassisteerd door een nieuwe jonge pater ook afkomstig uit Italië. Toevallig heet hij ook Pedro en is 34 jaar oud. Om verwarring te voorkomen wordt hij Pater Pedrinho genoemd. Diamantino werkt al langere tijd als secretaris voor de missiepost. Hij is onze contactpersoon omdat hij Engels spreekt. Ondank de slechte situatie in het land gaan gelukkig alle activiteiten in de missiepost gewoon door. Na de tropische orkaan Dineo in februari 2017 is alles weer opgeknapt en herbouwd.

Er is een nieuwe kleuterschool in het binnenland gebouwd en onlangs is er een nieuw project gebouwd voor de opvang van hulpbehoevende en alleenstaande bejaarden. Verder heeft Pater Pedro nog volop toekomstplannen. De tekeningen werden op tafel gelegd en hij informeert ons over een ambitieus bouwplan van een sociaal- en trainingscentrum. Een aantal jaren geleden heeft de missiepost een stuk grond gekocht waar ze binnenkort gaan beginnen met de bouw. In dit centrum kunnen ze groepen van 40-70 man trainingen geven en mensen opleiden. Omdat de dorpjes die bij de missiepost horen, zo’n 5 tot 20 kilometer in het binnenland liggen is het de bedoeling dat in dit centrum deze mensen er kunnen eten en er ook kunnen blijven slapen.

Pater Pedro nodigt ons uit voor een rondleiding en gaan samen met hem en Diamantino eerst naar de vestiging Capelinha. Dit is aan de andere kant van het dorp. Hier staat de kleine school waar vakcursussen worden gegeven zoals naaien, huishoudkunde, timmeren en informatica. Sinds kort is daar ook een cursus uitvaartbegeleiding aan toegevoegd. Hier leren zij een aantal mensen alles over wat er bij een overlijden komt kijken. Het verzorgen van de uitvaart, de ceremonie, activiteiten rondom een uitvaart en de begeleiding van familie. Een dankbaar beroep en het ontlast de paters enorm omdat ze zelf niet overal in de missiepost aanwezig kunnen zijn.

De dames van de naaicursus lieten heel enthousiast hun zelfgemaakte kleding zien. Deze cursus duurt 7 maanden (mei-nov) waarbij er 10 dames per keer worden opgeleid. Hiervoor moeten zij zelf een eigen bijdrage van 500 Meticals per maand (ca. 7 euro) voor betalen. Als zij de cursus goed hebben afgerond ontvangen zij een diploma van het ministerie en krijgen zij de trapnaaimachine mee. De kleding die zij tijdens deze opleiding maken wordt aan weeshuizen en aan hulpbehoevende gezinnen gegeven.

Ons bijzondere bezoek werd enthousiast afgesloten met prachtige zang en dans van de dames, als dank voor de ondersteuning aan de missiepost. Ook kregen we van iedere vrouw een door hun zelf gemaakt cadeau. We ontvingen plastic tassen met verschillende soorten eten en fruit.

We vervolgden onze weg naar de timmerfabriek en houtzagerij. Hier krijgen 9 jongens een opleiding tot timmerman. Zij waren 15 schoolbanken voor 2 kinderen aan het maken die aan de basisschool geschonken worden. Op bestelling maken zij ook diverse soorten tafels, stoelen en kasten. Als de kopers een aanbetaling hebben gedaan dan starten ze met het maken van de meubels. Vol trots lieten de leerlingen zien wat ze aan het maken waren.

Daarna liepen we met Pater Pedro naar het stuk grond waar het toekomstige nieuwe sociale centrum gebouwd gaat worden. Ze waren al druk bezig om de grond bouw klaar te maken.

De mango- en lycheebomen die op Capelinha staan zijn inmiddels enorm groot geworden. Elly en Trudie gingen daar eerst heerlijke verse lychees plukken en proeven.

We gingen terug naar de missiepost en daar stond Mama Lourdes ons al op te wachten met haar traditionele spaghetti met kip. Het was een heerlijke en gezellige lunch waarbij Pater Pedrinho en een Italiaans gezin die op bezoek was ook aanschoven.

Na de lunch brachten we eerst een bezoek aan de nonnen in het naastgelegen gebouw. Er waren hier ook 2 jonge vrouwen aanwezig die worden opgeleid tot non. Zuster Beatrice, de directrice van de kleuterschool, was ontzettend blij ons weer te zien. Ze vroeg ons om haar te volgen naar haar school.

Zoals gewoonlijk hadden Trudie en Elly weer tassen vol met spullen uit Nederland meegenomen zoals pennen, stiften en kleurpotloden etc. die de zuster Beatrice dankbaar in ontvangst nam. Eenmaal aangekomen op de school stond ons een prachtige verrassing te wachten want we werden warm onthaald door de kleuterleidsters en de leerlingen. Het was weer een geweldige ervaring om te zien wat ze hier voor al deze kleine kleuters doen. Belangrijk is het leren en bijbrengen van orde, goede omgang met elkaar, hygiëne en netheid bij deze kleine kindertjes en het is mooi dat ze dat ook aan hun ouders over brengen.

In 2016 bezochten we de eerste nieuwe kleuterschool in het binnenland, in het dorpje Pabula. De bouw hiervan was toen nog begeleid door Pater Bruno. Pater Pedro nam ons nu mee het binnenland in naar het dorpje Panga waar in 2018 en 2019 een nieuwe school gebouwd is. We vertrokken voor een hobbelige en bepaald niet comfortabele rit over slechte zandpaden. De nieuwe kleuterschool is gefinancierd door een Italiaanse charitatieve organisatie. Panga is een piepklein dorpje maar in de hele omgeving staan er overal kleine rieten huisjes tussen de bomen. Op deze kleuterschool zitten 41 kinderen en er werken 4 onderwijzeressen en 1 vrouw die kookt. Ook hier werden we opnieuw enthousiast onthaalt met veel zang en dans. Het totale project bestaat uit verschillende gebouwen. Eén groot gebouw met 2 klaslokalen, een kantine en een ruimte waar de onderwijzeressen tijdens de week verblijven. Verder een woning waar 1 onderwijzeres permanent woont. Eén gebouw met een wasruimte en toiletten. Een keuken waar de maaltijden voor de kinderen gemaakt worden en een gebouw wat gebruikt wordt als kantoor. Daarnaast ontbreekt een kerkje natuurlijk niet. Na een mooie rondleiding maakten wij ons weer gereed voor de hobbelige terugweg naar de missiepost.

Toen we daar arriveerden gingen we een kijkje nemen bij het project waar hulpbehoevende bejaarden worden opgevangen. Achter de missiepost zijn in een afgesloten ruimte op een eenvoudige manier 6 huisjes gebouwd waar de ouderen in kunnen wonen. De huisjes zijn met opzet van riet gemaakt omdat deze mensen gewend zijn hierin te wonen en zich daarbij prettig voelen. In ieder rieten huisje kunnen 2 mensen wonen met ieder een grote kast en een bed. Dit laatste is echt een luxe want de meeste ouderen slapen al hun hele leven op de grond. Naast de rieten huisjes is er één stenen huisje gebouwd waar ze bij slecht weer in kunnen verblijven. Verder is er een toiletgebouw en wasruimte.

Er is er een overkapping waar ze zelf hun eten kunnen koken en in het midden is er een ronde open zitplaats met rieten dak waar ze bij mooi weer kunnen zitten en eten. Het is allemaal net gebouwd en het ziet er mooi en verzorgd uit. Het bejaardenproject is net opgestart en er wonen nu 3 ouderen maar er is plek voor 12 mensen. De bedoeling is dat de mensen voor elkaar gaan zorgen door actieve ouderen en echt hulpbehoevende ouderen met elkaar op te vangen.

Eenmaal terug op de missiepost was dit het einde van een enerverende dag. We hebben veel gezien en gehoord en het geeft ons een heel goed gevoel dat Pater Pedro op diezelfde voortvarende manier werkt als Pater Bruno altijd deed. Het is ongelooflijk wat zij allemaal in de afgelopen jaren gerealiseerd hebben. Dit is mogelijk omdat ze financieel ondersteund worden door verschillende Italiaanse organisaties maar ook onze jaarlijkse bijdrage, met ‘Stichting Pater Bruno’, is belangrijk en wordt enorm gewaardeerd. Pater Pedro bedankte ons nogmaals heel hartelijk voor de financiële ondersteuning die hij van ons krijgt. Voor ons is het fantastisch om met eigen ogen te zien dat er met onze financiële bijdrage echt goede dingen worden gedaan. Hans liet Pater Pedro weten dat hij erg onder de indruk was van wat hij de laatste jaren allemaal tot stand heeft gebracht. Gezien de toekomstplannen zegde Hans toe om in december 2019 weer een flinke donatie over te maken om de start van de bouw van het sociale centrum mogelijk te maken.Inmiddels was het tijd om terug te keren naar het hotel maar Pater Pedro ging toch nog even mee om halverwege, vol trots, nog een fabriekje te laten zien waar fruit gedroogd wordt.

Net buiten Morrumbene staat er sinds 2016 een project en de eigenaar ervan is de Coöperatie Kuvanga. Een Coöperatie die is opgezet met ontwikkelingshulp uit Italië. Een paar jonge Italiaanse mensen hebben de leiding bij dit project. Pater Pedro en de missiepost (ook Italianen) werken heel nauw samen met deze organisatie. Er staat een klein modern fabriekje waar groente en fruit gedroogd wordt. Bij het project horen ook een kleine kwekerij waar fruitbomen gekocht kunnen worden. Een gebouw als een soort Horticoop waar kunstmest, gereedschap en producten voor gewasverzorging verkocht worden. Ook staat er een bankgebouwtje waar microkredieten verstrekt worden. In het fabriekje drogen ze mango, ananas, bananen, kokos en bladeren van de Moringaboom waar thee van gemaakt wordt.

Onder de naam “JOGO” worden de gedroogde producten in kleine zakjes op de markt gebracht en ook geëxporteerd. Zoals bekend verkoopt de missiepost veel mango’s en verkopen de vrouwen van het dorp eigen gemaakte jam en chutney van vruchten die niet verkocht worden. De vrouwen rondom het dorp kunnen hier nu ook mango’s en andere producten aan de Coöperatie verkopen die gedroogd gaan worden. In de omgeving van Morrumbene verkopen er veel vrouwen langs de verkeersweg fruit, en in het seizoen wilde mango’s. Iemand van de fabriek rijdt aan het eind van de dag langs deze vrouwen en koopt al het fruit op wat ze niet verkocht hebben. Het is geweldig om te zien hoe er op een relatief eenvoudige wijze al deze nieuwe ontwikkelingen gerealiseerd worden. Voor ons maakte dit bezoek aan deze Coöperatie de cirkel weer rond. Het doel van Hans, 19 jaar geleden, was in eerste instantie om met ‘Stichting Pater Bruno’ de mensen in Mozambique zelf fruit te leren kweken. Met het kweken van fruit is Pater Bruno de eerste jaren gestart maar omdat de kosten door economische omstandigheden na een paar jaar veel te hoog werden hebben wij dit helaas stop moeten zetten. Het geeft veel voldoening dat het nu met behulp van de Coöperatie Kuvanga op kleine schaal opnieuw van de grond komt.

Met een goed en voldaan gevoel namen wij afscheid van Pater Pedro en vertrokken we naar het hotel. De volgende morgen gingen we weer vroeg rijden richting Zuid Afrika. Onderweg zagen we een hele jonge moeder met haar baby en haar eigen moeder, langs de weg zitten. De tassen met eten en fruit die wij bij de naaicursus cadeau hadden gekregen hebben wij bij hen achtergelaten waar ze erg dankbaar voor waren. Bij de grens aangekomen was het, zoals gewoonlijk, weer één groot drama om fatsoenlijk Mozambique uit te komen. De eerste stap op Zuid-Afrikaans grondgebied was dan ook weer een grote opluchting.

Met dit verslag hopen wij iedereen die ‘Stichting Pater Bruno’ financieel ondersteund weer te overtuigen dat het geld op een goede plek terecht komt. Het wordt erg goed besteed en hiermee kunnen er belangrijke en mooie projecten gerealiseerd worden voor de mensen in de missiepost Morrumbene in het straatarme Mozambique.

Stichting Pater Bruno

Rekeningnummer: NL57RABO0108524957 Rabobank Boskoop